NÁÐ

(-ar, -ir), f.

1) grace, mercy, = miskunn; tóku þér hann útlendan ok úkunnan á þínar náðir, under thy protection;

2) pl. rest, peace, quietness; í náðum, in peace, quietness (S. bað hann vera þar um nóttina í náðum); ganga til náða, taka á sik náðir, to go to rest, compose oneself to rest.

* * *

f. [early Swed. nad = rest; cp. Germ. gnade; Dan. naade]:—rest, peace, quietness; this is the primitive sense of the word, and is still used, but only

I. in the plur.; frelsi ok góðar náðir, Fms. ii. 4; í náðum, in peace, quietness; vera þar um nóttina í náðum, Eb. 306; sofa í náðum, 152; njótask í náðum, Vígl. 23; tala í náðum, leisurely; eta í náðum; drekka saman í náðum, snugly: protection, tókt þú hann útlendan á þínar náðir, Fms. i. 140; nálgast hef ek á náðir þín, Skíða R. 94; taka á sik náðir, to take to rest, Fms. ii. 83; kómu vér hér með náðum sem friðmenn, Stj. 213: sing., ganga á þeirra náð (= náðir?), Fs. 11. náða-hús, n. a house of rest, closet, Stj. 1: a privy, Fs. 149, Ann. 1343.

II. sing. grace in an eccl. sense, and no doubt influenced by foreign writers, for it occurs first in poets of the 14th century, Líkn., Lil., Gd. (Bs. ii), and is not used in old classical prose writers. The kings of Norway in writs subsequent to 1360 A. D. are styled af Guðs ‘náð’ instead of the older Guðs miskunn, D. N. i. pref. xxvii, note 16; Guðs náðar, Hkr. iii. 366; N. M. biskup af Guðs náð, bishop by the grace of God, in greeting, Vm. 131, Dipl. ii. 4, v. 4; með Guðs náð ábóti, 5:— χαρις in the apostolic blessing is in the Icel. N. T. rendered by náð, náð og friðr af Guði vorum föður, 1 Cor. i. 3; náð Drottins vors Jesu Christi sé með yðr, xv. 23, 2 Cor. i. 2, xiii. 13, Gal. i. 3, vi. 19, Ephes. i. 2, vi. 24, Phil. i. 2, etc., and hence Pass., Vidal., Hymns, passim.